सुर्खेत । जाजुरी र दह मगर भाषीक शब्द हो । जाजुरीको अर्थ गोरुको जुरो हुन्छ भने दहको अर्थ ताल भन्ने बुझिन्छ । सुर्खेतको पञ्चपुरी नगरपालिका –८ मा रहेको प्राकृतिक ताल ‘जाजुरा दह’ नामले परिचीत छ । यो ताल साविकको विद्यापुर गाविस–८ मा पर्दछ ।
सल्लेरी डाँडाको तल खोल्टेपानीको माथि, जाजुराको दक्षिण र गोठेरीको उत्तरमा रहेको यो तालको छेउछाउमा मगर बस्ति रहेको छ । यो दहदेखि माथि एउटा गोरुको जस्तो जुरो डाँडा छ । जसको कारण यो तालको नाम ‘जाजुरा दह’ रहेको हो ।
कुल क्षेत्रफल ४५ रोपनी ६ आनामा फैलिएको यो ताल ७ मिटर गहिराईमा छ भने सामुद्रिक सतहबाट एक हजार मिटरको उचाइमा रहेको छ । दहको दृश्यावलोकनसँगै उत्तरतर्फ अछाम, पश्चिमतर्फ सुदुपश्चिमका विभिन्न भु–भाग तथा दक्षिणतर्फका बाँके बर्दियाका विभिन्न स्थानको अवलोकन गर्न सकिन्छ । यतिमात्रै होइन दहको २ किलोमिटर पुर्व तर्फ ठुलो ढुङगामा शिवपार्वतीको पाइलाको छापले गर्दा यस तालको प्राकृतिक रुपमामात्र नभएर धार्मिक रुपमा पनि उतिकै महत्वको रहेको छ । नजिकै रहेको सिद्धेश्वर मन्दिरको दर्शन गर्न पाइन्छ । याे मन्दिरमा शिवरात्रिको दिनमा हरेक वर्ष मेला पनि लाग्ने गर्दछ ।
यस्तै चमेरो गुफा, शिद्धपाइला, मादले गुफा लगायतका अन्य पर्यटकीय स्थलहरु रहेका छन् ।
‘पानी सँधै उस्तै हुन्छ, आकाशबाट पानी परेपनि धमिलो हुँदैन्,’ यो तालको विशेषता पनि हो,’ वडा अध्यक्ष भक्ति प्रसाद पौडेलले भने । उनका अनुसार यो तालले रङ्ग फे¥यो भने कुनै न कुनै घटनाको संकेत गर्ने जनविश्वास छ । बर्षमा एक/दुई पटक तालले रङ्ग फेर्ने गर्दछ । रङ्ग फे¥यो भने यहाँका स्थानीयले तालमै गयर स्नाान (नुहाएर पूजा) गर्ने, पुजा–आजा गर्ने गरेका छन् ।
कसरी पुग्न सकिन्छ ‘जाजुरा दह’
प्राकृतिक सौन्दर्यताले भरिपूर्ण पञ्चपुरी नगरपालिकाकै महत्वपूर्ण जाजुरा दह पुग्नको लागि गाउँपालिकाले सडक निर्माण गरेको छ ।
प्रदेश राजधानी वीरेन्द्रनगरबाट ४७ किलोमिटरको यात्रामा विद्यापुर क्याम्पस पुग्न सकिन्छ । क्याम्पसको केही अगाडीको यात्रापछि दायाँतर्फको सडक हुँदै झण्डै सात किलोमिटर उकालो बाटो पार गरेपछि यो तालमाा पुग्न सकिन्छ ।
जाजुरा दहलाई पर्यटकीय हव बनाउँदै नगरपालिका
पञ्चपुरी नगरपालिकाले जाजुरा दहलाई पर्यटकीय हवको रुपमा विकास गर्ने योजना अघि बढाएको छ । नगरपालिकाले दहसम्मको सहज यात्राका लागि गत आर्थिक बर्षमा मात्रै सडक निर्माण गरेको नगरप्रमुख उपेन्द्रबहादुर थापाले जानकारी दिए ।
दहको मनोरम दृश्यावलोकनसँगै स्थानीय उत्पादित बस्तुको बजारीकरण तथा स्थानीय खाना परिकार र संस्कृतिको आनन्दी तुल्याउने उद्देश्यले नगरपालिकाद्वारा ‘होमस्टे’ सञ्चालनको तयारी भैरहेको नगरप्रमुख थापाले बताए ।
