सुर्खेत । कर्णाली प्रदेश भित्रका अपाङ्ता भएका व्यक्तीरुले अपाङ्गमैत्री भौतिक पुर्वाधार निर्माण, सिपमुलक तालिमहरु तथा सम्मानपुर्वक न्याय र जीवनयापनमा कठिनाई भएको बताएका छन् ।
उनीहरुले सामाजिक सुरक्षा एक हजार ६ सय मात्र भएकाले सबै कुराको व्यवस्थापनमा चुनौती भएको बताएका छन् ।
सुर्खेत अपाङ्गता समाजका अध्यक्ष मायाप्रसाद जैशीले भने,‘ पुर्ण अशक्त अपाङ्गता भएका व्याक्तिले प्राप्त गरिरहेको सामाजिक सुरक्षा भत्ता तीन हजारबाट बढाएर मासिक पाँच हजार पु¥याउँनु पर्छ ।’
अपाङ्गगता परिचय—पत्र प्राप्त सबै व्यक्तीहरुलाई सामाजिक सुरक्षा भत्ता प्राप्त हुने गरी सरकारले बजेटको व्यवस्थापन गरिनुपर्ने उनको भनाई छ ।
उनका अनुसार भौतिक संरचना सेवा निर्देशिका २०६९ सालमा नेपाल सरकारले लागु लागु गरेको भएता पनि यसको कार्यन्वयन प्रभावकारी भएको छैन् ।
२९ औ अपाङ्गगता अन्तराष्ट्रिय दिवसको अवसरमा सुर्खेत अपाङ्ग समाजले बिहीबार वीरेन्द्रनगरमा एक अन्तक्रिया कार्यक्रम गरेको थियो । त्यहाँ सहभागीहरुले अपाङ्गता भएका व्यक्तीहरुले राखेका मागहरु पुरा नभएको गुनासो गरेका थिए ।
एता कर्णाली प्रदेश सरकारको सामाजिक विकास मन्त्रालय अन्तर्गको महिला तथा बालबालिका शाखाले दिएको जानकारी अनुसार प्रदेशको जम्मा जनसंख्याको ३ प्रतिशत नागरिकहरुहरु विभिन्न कारण अपाङ्ग बनेका छन् ।
‘यो तथ्याङ्ग २०६८ को हो ,’ शाखाकी प्रमुख अनिता ज्ञवालीले भनिन्,‘ आउँदो फागुन महिना सम्म कुन कुन पालिकाले कति परिचय–पत्र वितरण गरेका छन् विवरण संकलन गरिने छ ।’
हाल सम्म प्रदेश सरकारले अपाङ्ग व्यक्तीहरुको तथ्याङ्क समेत संकलन गर्न सकेको छैन् ।
प्रदेशको सामाजिक विकास समितिका अध्यक्ष समेत रहेकी सांसद देवी ओली भन्छन– प्रदेश सरकारले हाल सम्म विषेश कार्यक्रम भनेर ल्याउन नसकेको भएपनि केही प्रयास गरेको छ ।
यद्यपी, त्यो कामले प्रयाप्त छैन् । ‘अहिले प्रादेशिक कानुन बनेको छैन्,संघले नै बनाएको कानुनमा टेकेर धेरै कामहरु गर्न सकिकन्छ। तर,उनीहरुको मागलाई सम्बोधन गर्ने गरी काम हुन सकेको छैन्,’उनले भनिन् ।’
ओलीले अपाङ्गमैत्री पुर्वाधार निर्माण, उनीहरुलाई सिपमुलक तालिमहरु सञ्चालन गर्ने कुराहरुमा हामीले आवाज उठाएको बताईन् ।
‘प्रदेशमा सामाजिक कानुन ल्यायर समेट्नेकी, बेग्ला–बेग्लै गर्ने भन्ने कुराको एकिन हुन सकेको छैन्,’उनले भनिन् ।
उनका अनुसार अहिले समितिले अपाङ्गता भएका व्यक्ती सँग सम्बन्धीत सँस्थाहरु सँग अन्तरक्रिया गरेर उहाँहरुको माग, जिज्ञासा र गुनासाहरु संकलन गर्ने तयारी छ।
त्यसपछि उनीहरुको माग सम्बोधन गर्ने गरी अपाङ्गमैत्री नीतिका लागि प्रदेश सरकारको ध्यानर्कषण गराउँदछौँ । ‘सबैभन्दा ठुलो कुरा उनीहरुलाई उच्च मनोबलका साथ बाँच्न सक्ने वातावरणको सृजना गर्नु हो,’ओलीले भनिन्े ।
प्रदेश सरकारका मुख्यमन्त्री महेन्द्रबहादुर शाहीले भने बिहीबार विहान शुभकामना शन्देस दिँदै प्रदेश भित्रका अपाङ्गता भएका व्यक्तीहरुको शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारीको समुचित प्रबन्ध, सामाजिक सुरक्षा, पुनस्र्थापना , न्याय तथा सम्मानपूर्वक जीवनयापनको व्यवस्था गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् ।
अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरुमा अन्तरनिहित क्षमता, सीप र दक्षतालाई प्रदेशको विकास र समृद्धिको अभियानमा परिचालन गर्न आवश्यक रहेको समेत उनले भनेका छन् ।
यस्तै बिहीबार २९ औ अपाङ्गगता अन्तराष्ट्रिय दिवस विभिन्न कार्यक्रमहरु गरेर मनाईएको छ ।