Tuesday, August 16, 2022
Dullu Khabar
  • होम
  • मुख्य समाचार
    दुल्लू नगरपालिका : कर्मचारी हाजिरीमा विवाद

    दुल्लु नगरपालिकाले ५२ विद्यार्थीलाई निशुल्क प्राविधिक शिक्षा पढाउने

    कक्षा १२ को परीक्षा साउन अन्तिम साता लिने बोर्डको तयारी

    एसईईको नतिजा सार्वजनिक

    क्वारेन्टाइनको सामग्री लिएर गएको मिनिट्रक दुर्घटना

    कर्णालीमा ३ वर्षमा ३९२ जनाले सडकमै ज्यान गुमाए

    डाक्टर पर्खदै जिल्ला अस्पताल दैलेख

    कर्णालीका ८ अस्पतालमध्ये दैलेख अस्पताल उत्कृष्ट

    गुराँस गाउँपालिकामा कर्मचारी र प्रहरीबीच झडप, ७ जना घाइते

    गुराँस गाउँपालिकामा कर्मचारी र प्रहरीबीच झडप, ७ जना घाइते

    मालपोत प्रकरण : जग्गा नाममा लिने मुख्य व्यक्ति सहित १० जना पक्राउ

    साैगात रावत जग्गा प्रकरणः दाेषी ठहर भएका १३ जनालाई सजाय ताेकियाे

    जग्गाधनीलाई जानकारी नभएरै ६ कित्तामा जग्गा बेचियो

    सौगात रावत जग्गा प्रकरणः अदालतबाट १३ जनाले किर्ते गरेको ठहर

    दाताले बनाईदिए सुर्खेत बहुमुखी क्याम्पसकाे भवन

    दाताले बनाईदिए सुर्खेत बहुमुखी क्याम्पसकाे भवन

    कर्णालीकाे बजेट ३२ अर्ब ६१ करोड (पूर्णपाठ सहित)

    कर्णालीकाे बजेट ३२ अर्ब ६१ करोड (पूर्णपाठ सहित)

    यस्ताे छ कर्णाली प्रदेशकाे नीति तथा कार्यक्रम (पूर्णपाठ)

    यस्ताे छ कर्णाली प्रदेशकाे नीति तथा कार्यक्रम (पूर्णपाठ)

    कानुनी राज्यमा प्रहरीको कुटाईबाट बालकको मृत्यु !

    कैलालीमा श्रीमान् र श्रीमती मृत अवस्थामा फेला

    क्वारेन्टाइनको सामग्री लिएर गएको मिनिट्रक दुर्घटना

    सिस्ने बस दुर्घटना : मृतक २ जनाकाे पहिचान खुल्याे, ३८ जना घाइते

    यस्तो छ सरकारको नीति तथा कार्यक्रम [पूर्णपाठ]

    यस्तो छ सरकारको नीति तथा कार्यक्रम [पूर्णपाठ]

    जेठ ४ गतेदेखि आवेदन दिएको १५ दिनमै लाइसेन्स ट्रायलको पालो पाइने

    जेठ ४ गतेदेखि आवेदन दिएको १५ दिनमै लाइसेन्स ट्रायलको पालो पाइने

    दैलेखको जनसंख्या घट्यो, कुन पालिकामा कति ?

    दैलेखमा यी हुन् गठबन्धनको पूर्वसहमति कार्यान्वयन भएका एक र नभएका १० पालिका

    विश्व बैंकको प्रक्षेपणभन्दा बढी आर्थिक वृद्धिदर: तथ्यांक विभाग

    विश्व बैंकको प्रक्षेपणभन्दा बढी आर्थिक वृद्धिदर: तथ्यांक विभाग

    सुर्खेतमा २० मतदानस्थल अति संवेदशनील

    सुर्खेतमा २० मतदानस्थल अति संवेदशनील

    नौमुले गाउँपलिकामा माओवादी र समाजवादीबीच तालमेल, कांग्रससँग मित्रवत प्रतिस्पर्धा गर्ने

    नौमुले गाउँपलिकामा माओवादी र समाजवादीबीच तालमेल, कांग्रससँग मित्रवत प्रतिस्पर्धा गर्ने

    हप्तामा २ दिन सार्वजनिक बिदा दिन सिफारिस

    कर्णालीमा यो वर्ष सात दिन सार्वजनिक विदा थपियाे

    सुर्खेत उद्याेग वाणिज्य संघ : विवाद समाधान गर्न समिति गठन, लगाएकाे ताला खुल्यो

    उद्योग वाणिज्य संघ निर्वाचन : खड्का र कँडेल प्यानलबीच प्रतिस्पर्धा, गठबन्धनको साथ खड्का प्यानललाई

    Trending Tags

    • प्रदेश/स्थानीय सरकार
      • स्थानीय
      • प्रदेश
    • विशेष
    • समाज
    • अर्थ खबर
    • खेलकुद
    • सूचना प्रबिधि
    • विचार/ब्लग
    • अन्य
      • पत्रपत्रिका
      • शिक्षा
      • स्वास्थ्य
      • साहित्य
      • फाेटाे ग्यालरी
      • घुमफिर
      • सूचना प्रबिधि
    • Video
    • Epaper
    No Result
    View All Result
    TRENDING
    कर्णाली प्रदेश सुर्खेत दैलेख काँग्रेस महाधिवेशन काेराेना अपडेट वीरेन्द्रनगर नगरपालिका काेराेना कहर अनियमितता
    • होम
    • मुख्य समाचार
      दुल्लू नगरपालिका : कर्मचारी हाजिरीमा विवाद

      दुल्लु नगरपालिकाले ५२ विद्यार्थीलाई निशुल्क प्राविधिक शिक्षा पढाउने

      कक्षा १२ को परीक्षा साउन अन्तिम साता लिने बोर्डको तयारी

      एसईईको नतिजा सार्वजनिक

      क्वारेन्टाइनको सामग्री लिएर गएको मिनिट्रक दुर्घटना

      कर्णालीमा ३ वर्षमा ३९२ जनाले सडकमै ज्यान गुमाए

      डाक्टर पर्खदै जिल्ला अस्पताल दैलेख

      कर्णालीका ८ अस्पतालमध्ये दैलेख अस्पताल उत्कृष्ट

      गुराँस गाउँपालिकामा कर्मचारी र प्रहरीबीच झडप, ७ जना घाइते

      गुराँस गाउँपालिकामा कर्मचारी र प्रहरीबीच झडप, ७ जना घाइते

      मालपोत प्रकरण : जग्गा नाममा लिने मुख्य व्यक्ति सहित १० जना पक्राउ

      साैगात रावत जग्गा प्रकरणः दाेषी ठहर भएका १३ जनालाई सजाय ताेकियाे

      जग्गाधनीलाई जानकारी नभएरै ६ कित्तामा जग्गा बेचियो

      सौगात रावत जग्गा प्रकरणः अदालतबाट १३ जनाले किर्ते गरेको ठहर

      दाताले बनाईदिए सुर्खेत बहुमुखी क्याम्पसकाे भवन

      दाताले बनाईदिए सुर्खेत बहुमुखी क्याम्पसकाे भवन

      कर्णालीकाे बजेट ३२ अर्ब ६१ करोड (पूर्णपाठ सहित)

      कर्णालीकाे बजेट ३२ अर्ब ६१ करोड (पूर्णपाठ सहित)

      यस्ताे छ कर्णाली प्रदेशकाे नीति तथा कार्यक्रम (पूर्णपाठ)

      यस्ताे छ कर्णाली प्रदेशकाे नीति तथा कार्यक्रम (पूर्णपाठ)

      कानुनी राज्यमा प्रहरीको कुटाईबाट बालकको मृत्यु !

      कैलालीमा श्रीमान् र श्रीमती मृत अवस्थामा फेला

      क्वारेन्टाइनको सामग्री लिएर गएको मिनिट्रक दुर्घटना

      सिस्ने बस दुर्घटना : मृतक २ जनाकाे पहिचान खुल्याे, ३८ जना घाइते

      यस्तो छ सरकारको नीति तथा कार्यक्रम [पूर्णपाठ]

      यस्तो छ सरकारको नीति तथा कार्यक्रम [पूर्णपाठ]

      जेठ ४ गतेदेखि आवेदन दिएको १५ दिनमै लाइसेन्स ट्रायलको पालो पाइने

      जेठ ४ गतेदेखि आवेदन दिएको १५ दिनमै लाइसेन्स ट्रायलको पालो पाइने

      दैलेखको जनसंख्या घट्यो, कुन पालिकामा कति ?

      दैलेखमा यी हुन् गठबन्धनको पूर्वसहमति कार्यान्वयन भएका एक र नभएका १० पालिका

      विश्व बैंकको प्रक्षेपणभन्दा बढी आर्थिक वृद्धिदर: तथ्यांक विभाग

      विश्व बैंकको प्रक्षेपणभन्दा बढी आर्थिक वृद्धिदर: तथ्यांक विभाग

      सुर्खेतमा २० मतदानस्थल अति संवेदशनील

      सुर्खेतमा २० मतदानस्थल अति संवेदशनील

      नौमुले गाउँपलिकामा माओवादी र समाजवादीबीच तालमेल, कांग्रससँग मित्रवत प्रतिस्पर्धा गर्ने

      नौमुले गाउँपलिकामा माओवादी र समाजवादीबीच तालमेल, कांग्रससँग मित्रवत प्रतिस्पर्धा गर्ने

      हप्तामा २ दिन सार्वजनिक बिदा दिन सिफारिस

      कर्णालीमा यो वर्ष सात दिन सार्वजनिक विदा थपियाे

      सुर्खेत उद्याेग वाणिज्य संघ : विवाद समाधान गर्न समिति गठन, लगाएकाे ताला खुल्यो

      उद्योग वाणिज्य संघ निर्वाचन : खड्का र कँडेल प्यानलबीच प्रतिस्पर्धा, गठबन्धनको साथ खड्का प्यानललाई

      Trending Tags

      • प्रदेश/स्थानीय सरकार
        • स्थानीय
        • प्रदेश
      • विशेष
      • समाज
      • अर्थ खबर
      • खेलकुद
      • सूचना प्रबिधि
      • विचार/ब्लग
      • अन्य
        • पत्रपत्रिका
        • शिक्षा
        • स्वास्थ्य
        • साहित्य
        • फाेटाे ग्यालरी
        • घुमफिर
        • सूचना प्रबिधि
      • Video
      • Epaper
      No Result
      View All Result
      Dullu Khabar
      No Result
      View All Result

      क्यानभास जस्तो गाउँ

      भक्तबहादुर शाही by भक्तबहादुर शाही
      ५ मंसिर २०७७, शुक्रबार ०४:०४
      144
      SHARES
      1.6k
      VIEWS
      FacebookTwitter
      क्यानभास जस्तो गाउँ
      https://dullukhabar.com/wp-content/uploads/2022/02/add-Madhyapaschim_Dental__Chasma_ghar_Final-scaled.jpghttps://dullukhabar.com/wp-content/uploads/2022/02/add-Madhyapaschim_Dental__Chasma_ghar_Final-scaled.jpghttps://dullukhabar.com/wp-content/uploads/2022/02/add-Madhyapaschim_Dental__Chasma_ghar_Final-scaled.jpg

      दैलेखका यी ठाउँ कुनै कुशल कलाकारले कोरेका सुन्दर चित्र जस्तै मनमोहक छन् ।

      दैलेखका पर्यटकीय गन्तव्यस्थल ज्वाला देखी झरनासम्म

      नेपालमा धार्मिक एवं पर्यटकीय हिसाबले काठमाण्डौ र लुम्बिनी पछि तेस्रो स्थान पर्दछ । जिल्लामा रहेका ऐतिहासिक धार्मिक र सदियौं देखी पानी माथि निरन्तर आगो बल्ने हुनाले पर्यटकयको लागि यो क्षेत्र मुख्य आर्कषण बनेको छ । पानीमाथि सदियौं देखी बलिरहने आगोलाई देवताको रुपमा मान्दै आएका छन् । संस्कृतमा आगोलाई ज्वाला मानिएकोले त्यसपश्चात यसलाई ज्वालाको उपमा दिएको पाइन्छ ।

      पौराणिक कालमा राजामहाराजाहरुले देवता मान्दै आएकोले कर्णाली प्रदेशका बासिन्दाले देवताको रुपमा पुजाआजा गर्दै आएका छन् । तर ज्वाला कति सालमा भेटिएको हो कसले भेटाएको हो भन्ने अहिले सम्म पत्तो लागेको छैन । देवताको रुपमा बढी चिनिएको छ ।
      जिल्लामा आउने अधिकाँश नेता ज्वाला क्षेत्रको दर्शन गर्छन । तर केही महिना देखी ज्वाला क्षेत्रमा पेट्रोलियम पदार्थ उत्खनन् भईरहेकोले ज्वाला जाला भन्नेमा स्थानीय बासी चिन्तित छन् । पेट्रोलियम पदार्थ तथा एलपी ग्याँस भएको खानी तथा भूगर्भ विभागले पनि पहिल्यै पुष्टि गरिसकेको थियो । चिनियाँ टोलीको प्रतिवेदनमा पुनः लिक्विफाइड पेट्रोलियम (एलपी) ग्याँस सजिलै भर्न सकिने प्रतिवेदनमा भए पश्चात उत्खनन थालिएको छ ।
      चिनियाँ विशेषज्ञको टोलीले पेट्रोलियम पर्दाथ रहेको पुष्टि भएपछि ग्याँस प्रशोधन भए आफुहरुको आयआर्जन बृद्धि हुनुका साथै विकास निर्माणमा सहयोग हुनेमा जिल्लाबासी आशावादी छन् । ग्याँस प्रसोधन भएमा दैलेखबासीको मात्र होइन सिगो मुलुक समृद्धतिर अगाडी बढने बुद्धिजीविको भनाई छ । हामी सरकार ढिलासुस्तीले गर्दा नै पछि परेका हो । ग्याँसबारे पहिले चासो दिएको भए हाम्रो आयआर्जन र विकासमा केही फड्को मारिसकेका हुने थियौं ।

      पौराणिक कालमा देवताहरुले तपस्या गरेर बसेको पवित्र भुमि भएकाले देवलोकबाट अपभ्रंसस हुदै दैलेख नामाकरण रहन गएको किवंद्धन्ति पाईन्छ । कतिपयले धेरै मात्रामा दुध दही पाइने भएकाले दहीलेक अपभ्रंस भई दैलेख बनेको अर्काथरीका मानिसको किवन्दती रहेको छ । सिगो कर्णाली प्रदेशका जुम्ला, हुम्ला, तथा मानसरोवरतर्फ जाने एकमात्र बाटो दैलेख जिल्लामा धार्मिक, ऐतिहाँसीक पर्यटन, पर्यटकिय पदयात्राका रुपमा समेत विकास गर्न सकिने सम्भावना प्रशस्त छ ।

      नेपाली भाषाको उत्पत्ती जुम्लाको सिंजा राज्यलाई मानिए पनि नेपाली भाषाको सबैभन्दा पुरानो अभिलेख दैेलेखको दुल्लुमा रहेको छ । अहिलेसम्मको अध्ययनअनुसार सबैभन्दा पुरानो मानिएको तामुपाल, अढाईपालद्धारा शाक्य ९ सय तिन तदअनुसार बिक्रमसंवत १ हजार ३८ को शिलालेख दैलेखको दुल्लू नगरपालिकामा रहेको छ । भने विक्रम सम्वत १४ सय १४ को पृथ्वी मल्लले बनाएको सात हात लामो किर्तिस्तम्भ पनि दुल्लुमै रहेको छ । नेपाली भाषाको वि.स. १ हजार ३८ को किर्तिखम्ब साथै नेपाली भाषा सुरुवातको पहिलो ९ सय ३८ बर्ष पुरानो सिलालेख समेत दुल्लु क्षेत्रमै रहेको छ ।

      नेपालकै पवित्र तिर्थस्थलमध्ये पञ्चकोशी तिर्थस्थल यसै जिल्लामा पर्दछ । श्रीस्थान, नाभिस्थान, कोटीला, पादुका, धुलेश्वर, भैरवी, तल्लोढुगेश्वर मुख्य तिर्थस्थलहरु हुन् । पञ्चकोशी तिर्थस्थलसंगै सदरमुकाममै रहेका बेलासपुर , गणेशमन्दिर, स्वामि कार्तिक मन्दिर, सरस्वती, भगवती मन्दिर, भिमसेन, बागभैरब मन्दिर, नारायण , बज्रभैरब मन्दिर रहेका छन् । बिन्द्रासैनी, भवानीमाई, नौधारा, भैसाखोर, दुधेमष्ट, बुकिमाई, मालिका देवी, दाणेमष्ट, जगनाथ माहावै, बडाभैरब, कालसैनी कालिका लगायतका मठ मन्दिरहरु जिल्लाभर छरिएर रहेका प्रसिद्ध मन्दिरहरुमा पर्दछन् । धार्मिक तथा पुरातात्विक स्थलहरुमा दुल्लुमा रहेको नेपाली भाषाको पहिलो शिलालेख, किर्तिखम्ब, पाथरनाउली, सातखम्ब, पञ्चदेवल, बाणगंगा, पौवा, दुल्लुदरबार, लकान्द्रको भीमपाईला रहेका छन् भने, अन्य पर्यटकिय स्थलहरुमा गुरासे, रानिमत्ता, राकम कर्णाली, माहाबु, तिनचुले, द्धारीको बुलबुल झरना, कुईयाँको ताल, भैरब कुन्ड, धाउरपानी गुफा, रानिगुफा, छहारी गुफा पर्दछन् ।

      दैलेख सदरमुकाममै जोडिएको ऐतिहाँसीक कोतगढी, जिल्लाभर रहेका ऐतिहाँसीक देवलहरुमध्ये सवैभन्दा धेरै २५ देवल रहेको भुर्ती स्थित पञ्चदेवल र सोको नजिकै रहेको यो पञ्चदेवललाई संयुक्त राष्ट्रसंघिय युनेस्कोले ९ सय बर्ष अघि साके संवत १३२१ बैशाकमा निर्माण गरिएको भन्दै विश्व सम्पदा सुचिमा सुचिकृत गर्न सिफारिस समेत गरेको छ । यो लगायत बाटैभरि रहेका ढुगांका खम्बाहरु, कुईकाना, जाहारकोट, किमुगाउँ, काँसीकाँध, बेहुली र देउलीका पञ्चदेवलहरुपनी पुरातात्विक स्थलहरु मध्येकै नमुनाका रुपमा पर्दछन् ।

      स्वस्थानी वत्रकथा उल्लेख भएअनुसार सत्ययुगमा माहादेवकी पत्नी सत्तिदेवीको मृत्यु भएपछि महादेवले सतिदेवीको शवलाई काँधमा बोकेर संसार परिक्रमा गर्ने क्रममा सतिदेवीको हडी पतन भई ढुगेश्वर कोख पतन भई कोटिला, शिर पतन भई श्रीस्थान, नाभि पतन भई नाभिस्थान, पाउ पतन भई पादुका, र बाँकी अंस पतन भई धुलेश्वर सक्ती पिठहरु रहन गएको भन्ने उल्लेख गरिएको छ । पञ्चकोशी तिर्थ यात्रा पुरा गरे जिवनमा गरेका पापहरु नष्ट हुने र पुण्य प्राप्त हुने भक्तजनहरुको विश्वास रहेको छ ।

      १) शिरस्थान

      ज्वाला क्षेत्र भएको एक महत्वपूर्ण धार्मीक क्षेत्र हो शिरिस्थान । श्रीस्थान मन्दिरको ज्वालाको दर्सनका लागी दैलेख बजारबाट १ घण्टा पैदल र आधा घण्टा सवारी साधनमा श्रीस्थान पुग्न सकिन्छ । नेपालकै भुमिमा सवैभन्दा महत्वपुर्ण मानिने पानीमाथी सदियौदेखि निरन्तर बलिरहेको ज्वाला बलेको देख्न सकिन्छ । खोलाको भित्ताभित्ता पनि बलिरहेको ज्वाला यहाँ देख्न सकिन्छ ।


      दैलेख सदरमुकामदेखी ८ किलोमिटर पश्चिम गमौडी गाविसमा पर्ने श्रीस्थानमा ज्वाला निरन्तर बलिरहेको छ । यस ठाउँमा खोलाको पानीमा देखिने भुल्काहरुमा समेत आगो बलेको हेर्न पाईन्छ । वि.सं.१६२५ मा दुल्लुका राजा प्रताप शाही र वेलासपुरका राजा संग्राम शाहीले संयुक्त रुपमा श्रीस्थान ज्वाला मन्दिर निर्माण गरेको सिलालेखमा उल्लेख गरिएको छ । जिल्लामा मानिसहरुको मृत्यु हुँदा श्रीस्थान र नाभिस्थानमा रहेको ज्वालाको आगोबाट दाहासँस्कार गरे स्वर्गलोक पुग्ने मान्यता रहिआएकाले जिल्लाभरका मृत्यु भएका मानिसहरुको शव दाहसंस्कार गर्न श्रीस्थान र नाभिस्थान आर्यघाटमा पु¥याउने परम्परा रहेको छ । टाढाका मानिसले ज्वाला कपडा आगो सल्काएर दाहसस्कार गर्ने चलन छ ।

      २) कोटिला

      कोटिला सदरमुकामदेखी पैदल १ घण्टामा पुगीन्छ भने सवारी साधनमा आधा घण्टामै पुगीन्छ । यहाँ सत्तिदेवीको कोख पतन भएकाले त्यस क्षेत्रलाई कोटीला नामाकरण गरिएको हो । सुमेरु पर्वतका रुपमा पहिला छामघाट र कोटीला खोलाले घेरेको टापुमा दधिची ऋषिले तपश्या गरेको बरपिपलको बुटाहरुसँगै रहेको देखिन्छ । कोटीला मन्दिर क्षेत्रमा दिनरात पुजाआजाका लागी साधु सन्त र माई बस्ने आश्रम समेत निर्माण गरिएको छ ।

      ३) नाभिस्थान

      श्रीस्थानबाट आधा घण्टाको पैदल यात्रापछि उत्तर तर्फपर्ने नाविस्थानमा पुगीन्छ । श्रीस्थानमा जस्तै नाविस्थानमा पनी ईन्द्र ज्वाला र बडी ज्वालाका नामले दुईवटा ज्वालाहरु अहोरात्र बलिरहेको देखिन्छ । यहाँ कालभैरबको मन्दिर छ जसलाई पुजा गर्ने दिन पुजारीले बाहेक अरु कसैले हेर्न नहुने भन्ने मान्यता रहेको छ । नाविस्थानमा रहेको ढेड सय बर्ष पुरानो स्वामिको रुखले यो ठाउँलाई अँझै मनमोहक बनाएको छ भने नेपालको दुर्लभ मानिने ३०० वर्ष पुरानो रुद्राक्षको बुटा समेत नाभिस्थानमै रहेको छ ।नेपाल भ्रमणमा हिडेका योगी नरहरि नाथले नाभिस्थानमा कोठीहोम गरि दैलेखमा रहेका ऐतिहाँसिक, पुरातात्विक सिलालेख, अग्निकुण्ड, छिपेका मुलहरु र लुकेका मुर्तिहरुको समेत उत्खनन् गरेको पाईन्छ । नाभिस्थानमा पनी श्रीस्थानमा जस्तै गाधीघर छ भने दुल्लुका राजा भक्त बहादुर शाहले १७ सय ९४ मा चढाएको घण्ट लगायतका सामाग्रीहरु रहेका छन् । यहाँपनी गुठिबाटै पुजारी र महन्तले पुजाआजा चलाउँदै आएका छन् ।

      ४) धुलेश्वर

      नभिस्थानबाट दुई घण्टा पैदल यात्रापछि उत्तर पश्चिममापर्ने टाकुरामा पर्दछ । धुलेश्वर मन्दिरमा महादेव पार्वती र राधा कृष्णको प्रसन्न मुद्राको महत्वपुर्ण मुर्तीहरु रहेका छन् । मुर्तीहरुमा नियमित पुजाआजा गरिन्छ । २०३ वर्षअघिसम्म यहाँ खरानी र बालुवाका कणहरु फुस्फुसाई निस्किएको देख्न सकिने भएपनी हाल आगो बालेको बेला जमिनमुनीबाट हावा आउने गरेको स्थानीयको भनाई छ । धुलेश्वरमा धुलो जम्मा भएको कुन्ड मन्दिर भित्र रहेको छ । धुलेश्वरलाई मृत ज्वाला कुण्डको रुपमा लिईने गरिन्छ । यो नै नेपालको एकमात्र ज्वालामुखीको चिन्ह भएको स्थान हो ।

      ५) पादुका

      पादुका पञ्चकोशी तिर्थस्थलको अन्तिम महत्वपूर्ण क्षेत्र हो । धुलेश्वरबाट दुई घण्टा पैदल यात्रा गरि यस क्षेत्रमा पुगीन्छ । मध्यपहाडी लोकमार्ग भएर जाँदा १ घण्टामै पादुका मन्दिर क्षेत्रमा पुगिन्छ । धार्मिक र पुरातात्विक रुपमा पादुका उतिकै महत्वपुर्ण मानिन्छ । पादुका मन्दिरमा कुनै कालखण्डमा बौद्ध विहार समेत रहेको त्यहाँका अवशेषहरुले देखाएका छन् । श्रीस्थान र नाभिस्थान जस्तै पादुका मन्दिरमा पनी निरन्तर बल्ने ज्वाला मन्दिर रहेको भएपनी देबघाटको किनार २०१३ सालमा आएको भिषण बाढीले बगाईदिएपछि हाल यस ठाउँमा ज्वाला बलेको छैन् ।

      महत्वुर्ण मुर्तिहरु रहेको यस क्षेत्रमा पश्चिम नेपालका तत्कालिन शक्तिशाली शासक अशोक चल्लको पालामा पादुकाको २ मिटर अग्लो ४५ सेन्टिमिटर चाक्लो ढुगाको स्तम्भमा ईं.सं. १२४० मा कुदिएको एसीयाकै दुर्लभ मानिने बुद्धको मुर्ती सँगै दुर्लभ चार हाते गणेशको मुर्ती समेत अवस्थित छ । धार्मिक दृष्टिकोणले पञ्चकोशी क्षेत्रको निकै ठूलो महत्व हुँदाहुदै पञ्चकोशी क्षेत्रहरुमा निरन्तर बलिरहेका ज्वालाकै कारण नेपालको कुनै भू–भागमा प्रेटोलियम पदार्थ हुनसक्ने कुरा बैज्ञानीक दृष्टिकोण रहेको छ ।

      धार्मिक क्षेत्रबाट मात्र नभई दैलेख जिल्ला पुरातात्विक दृष्किोणले पनी महत्वपुर्ण मानिन्छ । जिल्लाका विभिन्न स्थानहरुम रहेका हजारौ बर्ष पुराना पञ्चदेवल, ढुगेधारा, पाथरनाउली, खम्बाहरुले पुरातात्विक महत्व झल्काईरहेका छन् । पाँच पाण्डवद्धारा निर्माण गरिएको भन्ने कथन रहेको भएपनि कसको पालामा कस्ले बनाएका हुन् तथ्यगत रुपमा कुनै प्रमाण अझैं फेला परेको छैन् । सदरमुकाम दैलेख बजारबाटै चारखम्बको सुरुवात भई तर्ताङमा दुईखम्ब, जाहारकोटमा एकखम्ब, रावतकोटमा पाँच खम्ब, भैरिकालिकाथुमको डाँडीमाडीमा १२ खम्ब, दुल्लुमा १० खम्ब र गमौडीमा सातखम्ब आफ्ना कृर्तिका रुपमा पाण्डबहरुले गाडेको कथन छ । दैलेखको क्षेत्रनम्बर २ मा पर्ने दुल्लुस्थित पाथरनाउली कुवा ऐतिहाँसीक महत्वको हो । दुल्लु बजार नजिकै रहेको यो कुवा साके संवत १२७६ मा निर्माण गरिएको अभिलेख रहेको छ ।

      पुरातात्विक शैलीमा निर्मित दुल्लुका अन्य देवल र खम्बा भएका स्थानहरुमा समेत कलात्मक रुपमा कुदिएका ढुगे धाराहरु देख्न पाईन्छ । विशेष गरि बडलम्जी गाविसको लम्जिमा अवस्थित पञ्चदेवल त्यहाँ नजिकै रहेको बाणगंगा नामले चिनीने ढुगेधारा विशेष महत्वको हो । भारतबर्षमा पाण्डबकी आमा, कुन्तिले तपस्या गरिरहेका बखत तपस्या भंग भई तिर्खाएपछि अर्जुनले बाण हानी सोही स्थानमा पानी निकाली खुवाएको भन्ने उल्लेख छ । बाणगंगाका नामबाट त्यतीवेला स्थापना गरिएको मन्दिर समेत अवस्थित छन् । जिल्लाको उत्तरी भेक दुई दिन पैदल यात्रा पछि पुगीने ६१ मिटर अग्लो द्धारी झरना द्धारी गाविसमा अवस्थित छ ।

      0 Comments

      *Enter your name

      *Email not valid.

      *2 characters minimum.

      Do not change these fields following

        Tags: ज्वालादैलेखपञ्चकाेशीभक्त बहादुर शाही

        Related Posts

        नवनियुक्त मन्त्री बीरबहादुर शाहीले पद तथा गोपनीयताको सपथ लिए
        समाचार

        नवनियुक्त मन्त्री बीरबहादुर शाहीले पद तथा गोपनीयताको सपथ लिए

        मन्त्रिपरिषद्को बैठकबाट २० देशमा राजदूत सिफारिस
        समाचार

        मंसिर ४ गते एकै चरणमा प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको  चुनाव गर्ने सरकारकाे निर्णय

        दुल्लू नगरपालिका : कर्मचारी हाजिरीमा विवाद
        मुख्य समाचार

        दुल्लु नगरपालिकाले ५२ विद्यार्थीलाई निशुल्क प्राविधिक शिक्षा पढाउने

        कक्षा १२ को परीक्षा साउन अन्तिम साता लिने बोर्डको तयारी
        मुख्य समाचार

        एसईईको नतिजा सार्वजनिक

        क्वारेन्टाइनको सामग्री लिएर गएको मिनिट्रक दुर्घटना
        प्रदेश

        कर्णालीमा ३ वर्षमा ३९२ जनाले सडकमै ज्यान गुमाए

        डाक्टर पर्खदै जिल्ला अस्पताल दैलेख
        मुख्य समाचार

        कर्णालीका ८ अस्पतालमध्ये दैलेख अस्पताल उत्कृष्ट

        https://dullukhabar.com/wp-content/uploads/2021/06/corona-add-rm-Dailekh.gifhttps://dullukhabar.com/wp-content/uploads/2021/06/corona-add-rm-Dailekh.gifhttps://dullukhabar.com/wp-content/uploads/2021/06/corona-add-rm-Dailekh.gif

        भर्खर

        नवनियुक्त मन्त्री बीरबहादुर शाहीले पद तथा गोपनीयताको सपथ लिए

        नवनियुक्त मन्त्री बीरबहादुर शाहीले पद तथा गोपनीयताको सपथ लिए

        ५ मंसिर २०७७, शुक्रबार ०४:०४
        मन्त्रिपरिषद्को बैठकबाट २० देशमा राजदूत सिफारिस

        मंसिर ४ गते एकै चरणमा प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको  चुनाव गर्ने सरकारकाे निर्णय

        ५ मंसिर २०७७, शुक्रबार ०४:०४
        दुल्लू नगरपालिका : कर्मचारी हाजिरीमा विवाद

        दुल्लु नगरपालिकाले ५२ विद्यार्थीलाई निशुल्क प्राविधिक शिक्षा पढाउने

        ५ मंसिर २०७७, शुक्रबार ०४:०४
        कक्षा १२ को परीक्षा साउन अन्तिम साता लिने बोर्डको तयारी

        एसईईको नतिजा सार्वजनिक

        ५ मंसिर २०७७, शुक्रबार ०४:०४
        क्वारेन्टाइनको सामग्री लिएर गएको मिनिट्रक दुर्घटना

        कर्णालीमा ३ वर्षमा ३९२ जनाले सडकमै ज्यान गुमाए

        ५ मंसिर २०७७, शुक्रबार ०४:०४
        डाक्टर पर्खदै जिल्ला अस्पताल दैलेख

        कर्णालीका ८ अस्पतालमध्ये दैलेख अस्पताल उत्कृष्ट

        ५ मंसिर २०७७, शुक्रबार ०४:०४
        Dullu Khabar

        सूचना विभागकाे दर्ता नं. : ६७०/२०७४-७५
        ठेगाना : वीरेन्द्रनगर -८, सुर्खेत
        सम्पर्क फाेन : ०८३-५२१२५९/९८६८९२४३३१
        इमेल : dullukhabarinfo@gmail.com
        हाम्राे टिम
        अध्यक्ष : शेर बहादुर शाही
        सम्पादक : इश्वरराज भण्डारी
        व्यवस्थापक : सुवर्ण शाही
        कार्यकारी सम्पादक : नविन शाही

        समाचार

        • समाज
        • खेलकुद़़
        • जीवनशैली/स्वास्थ्य
        • प्रवास
        • अन्तराष्ट्रिय


        विजनेश

        • बजार
        • पर्यटन
        • रोजगार
        • बैँक / वित्त
        • अटो
        • सूचना-प्रविधि

        मनोरञ्जन

        • फलाे-अप
        • गसिप
        • बलिउड / हलिउड
        • भिडियो
        • ताजा समाचार

        हाम्राे फेसबुक पेज

        • हाम्रो बारेमा
        • हाम्रो टिम
        • सम्पर्क
        • Preeti to Unicode

        © 2019 DulluKhabar.Com | By: HostMero.

        No Result
        View All Result
        • होम
        • मुख्य समाचार
        • प्रदेश/स्थानीय सरकार
          • स्थानीय
          • प्रदेश
        • विशेष
        • समाज
        • अर्थ खबर
        • खेलकुद
        • सूचना प्रबिधि
        • विचार/ब्लग
        • अन्य
          • पत्रपत्रिका
          • शिक्षा
          • स्वास्थ्य
          • साहित्य
          • फाेटाे ग्यालरी
          • घुमफिर
          • सूचना प्रबिधि
        • Video
        • Epaper

        © 2019 DulluKhabar.Com | By: HostMero.

        Advertisement