सुर्खेत । जंगलमा फिरन्ते जीवन बिताउँदै आएका राउटे समुदायले नयँ लुगा र त्रिपाल पाएका छन् । उनिहरुलाई स्याफ्रन नेपाल सुर्खेतका प्रमुख शैलेन्द्र बिष्टको पहलमा नयाँ लुगा र त्रिपाल वितरण गरिएको हो ।
दैलेखको गुराँस गाउँपालिका–८ धरमपोखरामा बस्दै आएका राउटे समुदायका त्रिपाल पुराना भएपछि कष्टकर जीवन विताउँदै आएका थिए ।
राउटे समुदायका ४५ घरपरिवारलाई त्रिपाल र १ सय ५२ जनालाई शनिबार लुगा दिइएको हो । जंगलमा बस्दै आएका राउटे समुदायहरुलाई पहिलो चरणमा खाद्यान्न वितरण समेत गरिएको छ ।
उनीहरुलाई लगाउने लुगा र त्रिपालको अभाव भएका कारण विभिन्न सहयोगीहरुको सहयोगमा त्रिपाल र लुगा वितरण गरिएको स्याफ्रन नेपाल सुर्खेतका प्रमुख तथा ललितपुर निवासी समाजसेवी शैलेन्द्र बिष्टले बताए ।
‘लकडाउनमा परेका राउटे समुदायलाई खाद्यान्न वितरण गर्दा उनीहरुले लुगा र बस्नका लागि त्रिपालको अभाव देखेपछि हामीले त्रिपाल र लुगा सहयोग गरेका हौं,’ उनले भने, ‘उनीहरुले पराम्परागत लुगा लगाउने भएकाएले पराम्परागत लुगा दिइएको छ ।’
पराम्परागत लुगा लगाउने गरेका राउटेहरुले आम नागरिकले लगाउने कपडा मन नपराउने भएका कारण पराम्परागत लुगा दाताहरुको सहयोगमा दिइएको राउटेसँग काम गरिरहेका सुर्खेतका पत्रकार नगेन्द्र उपाध्याय बताए ।
‘राउटेलाई अन्य नागरिकले लगाउने लुगा दिएर कुनै औचित्य छैन्,’ उनले भने, ‘सिलाएको लुगा उनीहरु कहिल्यै लगाउँदैनन् ।’
अहिले वितरण गरिएको लुगाले मंसिर महिनासम्म धान्ने र त्यसपछि जाडो महिना झन् समस्या हुने राउटे मुखिया सूर्यबहादुर शाहीले बताए । ‘कोरोनाका कारणले लकडाउन भयो । हामीले बनाएका सामान गाउँमा बेच्न पाएनौं,’ उनले भने, ‘यो लुगाले मंसिर महिनासम्म धान्ने हो । त्यसपछि के गर्ने ?’
लकडाउनका कारणले राउटेहरुले निर्माण गर्ने काष्ठकलाका सामान बनाउन तथा बिक्री गर्न नपाएको मुखिया शाहीले बताए ।
‘जनताले जंगलमा गएर काठका सामान बनाउन पाएको छैन्,’ उनले भने, ‘आम्दानीको स्रोतसमेत बन्द भएको छ ।’
दुई महिनापछि खाए मासु
राउटे समुदायले दुई महिनापछि मासु खान पाएका छन् । लकडाउनका कारणले जंगलमा शिकार गर्न नपाएका राउटेले दुई महिनापछि मासु खान पाएका हुन् ।
लकडाउनका कारणले मासु खान नपाएको गुनासो गर्दै आएका राउटेलाई समाजसेवी बिष्टको पहलमा मासु खान पाएको दैलेख गुराँस गाउँपालिकाका अध्यक्ष खेमराज वलीले बताए ।
‘मासु खान पाएनौं भनेर लामो समयदेखि गुनासो गर्दै आएका थिए,’ उनले भने, ‘राउटे बस्तीमा नै पुगेर लामो समयपछि आफैंले खाना पकाएर मासु भात खुवाएको छौं ।’
जंगलमा फिरन्ते जीवन बिताउने राउटे समुदाय अहिले कोरोना भाइरसका कारण भएको लकडाउन र कोरोना महामारीको चपेटामा परेको अध्यक्ष वलीले बताए ।