काठमाडौँ । मालपोत कार्यालय ललितपुरमा जाली स्रेस्ता खडा गरी वर्षौंदेखि नक्कली जग्गा किनबेच भएको पाइएको समाचार कान्तिपुर दैनिकमा प्रकाशित छ । नापी कार्यालयमा फिल्डबुक र प्लट रजिस्ट्ररसमेत नभएको ‘डुकुछाप वडा नम्बर ४ कित्ता नम्बर १० को एक रोपनी ६ आना एक पैसा’ जग्गाको ०६६ मा लालपुर्जा बनाई आठ पटक किनबेच भएको हो ।
अन्तिम पटक ०७३ मा पाटनका संघरत्न बज्राचार्यले काठमाडौंकी जुनिता महर्जनसँग यो जग्गा किनेका थिए । सेनाले डुकुछाप क्षेत्रमा काठमाडौं–तराई जोड्ने द्रुतमार्ग (फास्ट ट्र्याक) बनाउन थालेपछि बज्राचार्य आफ्नो जग्गामा पर्खाल लगाउन पुगे । त्यहाँ स्थानीय प्रेमबहादुर न्यौपानेले उक्त जग्गा आफ्नो दाबी गरेपछि यो तथ्य बाहिर आएको हो । सुरुमा दुवैले आ–आफ्नो लालपुर्जा देखाएर जग्गा दाबी गरे । विवादपछि बज्राचार्य आफ्नो लालपुर्जामा उल्लेख भएको जग्गाको फिल्डबुक नापी कार्यालयमा खोज्न गए । फिल्डबुक नभेटिएपछि आफ्नो नाममा कायम रहेको स्रेस्ता नक्कली रहेको उनले थाहा पाए ।
‘मालपोतको स्रेस्तामा उल्लेख डुकुछाप वडा नम्बर ४ कित्ता नम्बर १० को जग्गा नापीनक्सामा छैन । नापी कार्यालयमा डुकुछाप वडा नम्बर ४ (क) र ४ (ख) को मात्र फिल्डबुक छ । तर, दलालहरूले नक्सा नभएको वडा नम्बर ४ र भएको ४ (क) एउटै जग्गा भनेर फसाए ।’ उनले गोदावरी नगरपालिका–८ को उक्त जग्गा २६ लाख ७० हजार रुपैयाँमा किनेका थिए ।
बज्राचार्यले न्यायका लागि धेरै पटक मालपोत, नापी विभाग र जिल्ला प्रशासन कार्यालय धाए । अन्तमा केही सीप नलागेपछि ०७६ वैशाखमा हेलो सरकारमा उजुरी दर्ता गरे । त्यसपछि मात्र अनुसन्धान अघि बढ्यो । प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयको निर्देशनबमोजिम भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागका निर्देशक भरत गौतमको नेतृत्वमा दुई सदस्यीय छानबिन समिति गठन भयो । समितिले जग्गाधनी जुनिता महर्जन, ललितपुरका तत्कालीन प्रमुख मालपोत अधिकृत र नापी अधिकृतलगायत जग्गा कारोबारमा संलग्न व्यक्तिहरूमाथि छानबिन गरी प्रतिवेदन तयार पार्यो । यो प्रतिवेदन भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयमा पठाइसकेको छ ।
मालपोतको अभिलेखमा भेटिएअनुसार सुरुमा जाली स्रेस्ता ०६६ मा डुकुछापका सानो सोमबहादुर दनुवारका नाममा जारी भएको देखिन्छ, जतिबेला प्रमुख मालपोत अधिकृत झंकनारायण श्रेष्ठ थिए । ०६८ मा सोमबाट कृष्णबहादुर दनुवारका नाममा आएको देखिन्छ । सोमको भने मृत्यु भइसकेको छ । त्यसपछि ०६८ असोजमा अनिता थापा, ०७१ मा कर्म महर्जन, ०७२ मा साउनमा विमला सिलवाल, ०७२ माघमा बेखारत्न महर्जनसमेत गरेर दुई जनाका नाममा नामसारी भएको देखिन्छ । ०६६ देखि ०६८ सम्म श्रेष्ठ, ०७१ देखि ०७३ सम्म नारायणप्रसाद आचार्य र धनश्याम उपाध्यायले प्रमुख मालपोत अधिकृतको जिम्मेवारी सम्हालेका थिए ।
बज्राचार्यका अनुसार जुनिताका नामको जग्गा बिक्री गर्न सेटिङ मिलाउनेमा बुङमतीका सहदेव शाक्य, कान्छा शाक्य र अजय तुलाधर मुख्य व्यक्ति हुन् । यी तीनै जना जग्गा कारोबारी हुन् । जग्गा पास गर्दा कान्छा र अजय साक्षी पनि बसेका छन् । जग्गा पास गर्न कागजात पनि बाहिर हल्ला हुने डरले सेटिङमै लेखापढी व्यवसायी सुशान महर्जनबाट तयार पार्न लगाएको बज्राचायको भनाइ छ । बज्राचार्यले आफूलाई फसाउनेहरूलाई कानुनी दायरामा ल्याएरै छाड्ने बताए । ‘म त फसें तर मजस्तो अन्य व्यक्तिलाई फस्न दिन्नँ,’ उनले भने । सहदेवले डुकुछापको उक्त जग्गाका बारेमा आफूलाई केही जानकारी नभएको दाबी गरे । ‘उहाँले लगाएको आरोप झूटो हो,’ उनले भने । कान्छाले पनि आफूले जग्गा मिलाइदिएको नभएर साक्षीमात्र बसेको दाबी गरे । ‘वडा कार्यालयले घरबाटो सिफारिस दिएपछि हामी पनि जग्गा छ भनेर ढुक्क थियौं,’ उनले भने, ‘म पनि फसें ।’
बज्राचार्यले आफूलाई फसाउनेहरूविरुद्ध ०७६ मा गृह मन्त्रालयमा उजुरी दिएका थिए । मन्त्रालयले पनि छानबिन गरी आवश्यक कारबाही गर्न महानगरीय प्रहरी कार्यालय रानी पोखरीलाई निर्देशन दिइसकेको छ । कार्यालयले पनि अपराध अनुसन्धान विभागलाई बोधार्थ दिएर कारबाही गर्न महानगरीय प्रहरी परिसर ललितपुरलाई निर्देशनात्मक पत्र पठाएको छ । परिसरका प्रमुख एसएसपी टेकप्रसाद राईले ठगी गर्नेहरूलाई जसरी भए पनि कानुनी दायरामा ल्याउने बताए । ‘यसबारेमा पीडित पक्षले परिसरमा पनि छुट्टै उजुरी दिन सक्छन्,’ उनले भने ।
नापीनक्सा भएको डुकुछाप वडा नम्बर ४ (क) कित्ता नम्बर १० को जग्गा भने धादिङ छत्रे देउराली–२ की माइली अधिकारीका नाममा छ । उनले ०६२ मा सिङबहादुर दनुवारसँग किनेकी थिइन् । अधिकारीका श्रीमान् प्रेमबहादुर न्यौपानेले आफ्नो जग्गा देखाएर दलालहरूले सस्तोमा जग्गा पास गरिदिने प्रलोभनमा धेरै जनालाई फसाइसकेको बताए । ‘मालपोतमा रहेको नक्कली स्रेस्ता खारेज नगरीकन समस्या समाधान हुँदैन,’ उनले भने । जुनिताले बज्राचार्यकी श्रीमती एलिसासँग गरेको बैना कागजमा भने नापीनक्सामा भएको डुकुछाप ४ (क) कित्ता नम्बर १० कै जग्गा दिने उल्लेख छ । प्रतिआना एक लाख २० हजारमा खरिद गर्ने गरी १० लाख बैना दिएका थिए ।
गोदावरी नगरपालिका–८ डुकुछापका वडाध्यक्ष सुकबहादुर लामाले समस्या समाधान गर्न मालपोत कार्यालयलाई पटक–पटक ध्यानाकर्षण गरिसकेको बताए । ‘तर, कर्मचारीले यस विषयमा चासो दिएका छैनन्,’ उनले भने, ‘नापी र मालपोत कार्यालयबीच समन्वय अभावले गर्दा पनि समस्या समाधान हुन नसकेको हो ।’ ललितपुरका नापी अधिकृत विनोदकुमार सिंहले आफू सरुवा भएर आएको ६ महिना मात्रै भएकाले यसबारे जानकारी नभएको बताए । ‘तत्काल यसबारे बुझेर समस्या समाधान गर्न पहल गर्नेछौं,’ उनले भने ।
