दैलेख (महाबु)। कर्णाली प्रदेशको राजधानी वीरेन्द्रनगरदेखि करिब ३ घण्टा अर्थात ९० किलोमिटरको दुरीको सवारी साधनको यात्रापछि दैलेख सदरमुकाम पुग्न सकिन्छ । सदरमुकामको उत्तरपश्चिम भागमा जिल्लाको सबैभन्दा अग्लो भू–भाग (४ हजार १ सय ६८ मिटर) महाबु लेक दृश्य देख्न सकिन्छ । जुन महाबु गाउँपालिकामा पर्दछ ।
महाबु गाउँपालिका प्रवेशका लागि सदरमुकामदेखि खुर्सानीबारी, छान्ने घोडामर्चे हुँदै गैडावाज पुग्न सकिन्छ । भने अर्को जारकोट, तारेघाट, डुंग्री, खरिगैरा हुदैँ गैडावाज पुग्न सकिन्छ ।
त्यस्तै मध्यपहाडि लोकमार्गका विभिन्न शाखा बाटोहरुबाट पनि महाबु प्रवेश गर्न सकिन्छ ।
यो गाउँपालिका जिल्लाका धार्मिक, पर्यटकीय एवंम् ऐतिहासिक दृष्टिकोणमा पनि समावेश छ । जिल्लाको सबैभन्दा अग्लो लेक, देवतामध्येका ठूलो देवता ठानीने शीवजीको अवतारस्थल महाबु गाथ, ताउलेखर गुफा, शिवालय मन्दिर, पाण्डवहरुद्वारा निर्मित देवल, मालिका माई जस्ता विभिन्न पर्यटकीय स्थलहरु रहेका छन् ।
तारेघाटबाट गाउँपालिकाको दृश्यावलोकनको यात्रा प्रारम्भ भएपछि गाउँपालिकाको वडा नं. १ खरिगैरा पुगिन्छ । यो वडा दबाडीहरुको उद्गमस्थल पनि मानिन्छ । यहाँ मष्टा र जगन्नाथ थान (मन्दिर) को दर्शन गर्न पाइन्छ ।
खरिगैराको यात्रापछि वडा नं. २ बडाखोला प्रवेश गरेसँगै यहाँका धार्मिक मठमन्दिरहरुको अवलोकन गर्न पाइन्छ भने खरिगैरा र बडाखोला गाउँपालिकामा लागि मारुनी नाँचका लागि प्रख्यात रहेको छ ।खरिगैरा, बडाखोलाका धार्मिक, साँस्कृतिको आनन्द लिइसकेपछि वडा नं. ३ बाँसिमा रहेको मालिका माई मन्दिर र ताउलेखर गुफा अवलोकन गर्न सकिन्छ ।
मालिका माई मन्दिर
जनैपूर्णीमाको दिन जिल्लाका विभिन्न भु–भागका मानिसहरु पूजा–आज गर्नुका साथै निकै तामझामका साथ जात्रा लाग्ने गर्दछ । यो मन्दिर धार्मिक दृष्टिकोणले मात्र होइन यहाँबाट दैलेख निर्वाचन क्षेत्र नं. २ का ऐतिहासिक दुल्लू राज्य, वडलम्जी, रावतकोट डाँडीमाडि, कुसापानी, बेउली लेक, महाबु लेक लगायतका स्थानहरुको अवलोकन गर्न सकिन्छ ।
यसको नजिकै ताउलेखर गुफा समेत रहेको छ । उक्त गुफाले आन्तरिक पर्यटकको मन लोभ्याउन सफल भएको छ ।
बाँसि मालिका माई र ताउलेखर गुफाको अवलोकन पश्चात पाँच भाई पाण्डबहरुद्वारा निर्मित फरक–फरक स्थानमा रहेका देवलहरुको अवलोकन गर्न सकिन्छ भने बण्डाली थान, एक्ले सल्लो र पालचौर फाँटको दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ ।
बाँसिको यो अवलोकन पछि वडा नम्बर ४ मा रहेको गैडावाझ बजार, गिताचौर गाऊँ, शिवालय मन्दिर अवलोकन गर्न सकिन्छ । यहाँ गैडावाज र महाबु लेकबाट प्याराग्लाइडिङ्गमार्फत उडान गरि गिताचौरमा अवतरण गर्न सकिन्छ । यसअघि नै यी ठाउँहरुबाट प्याराग्लाइडिङ्गको सफल परिक्षण गरिसकिएको छ ।
शिवालय मन्दिर
गगनरुपी नागसर्पले शिवजीको घाँटीमा बेरिएजस्तै यसमन्दिरलाई बेहुली लेकबाट बहने सानोखोलाले बेरेको छ ।
समुद्र सतहदेखि करिब २०० मिटर उचाईमा रहेको उक्त मन्दिरमा शिवजीको बास भएको धार्मिक विश्वास रहेको छ । शुन्दर, शान्त र रमणीय यस मन्दिरले जिल्लाका आन्तरिक एवंम् बाह्य पर्यटकको मन लोभ्याउन सफल भएको छ । दिनमा तीन ३ पटक शंख, धुनी र दमाह बजाएर पूजा गरिने उक्त मन्दिरमा शिवरात्रीको दिन निकै तामझामका साथ मेला लाग्ने गर्दछ ।यो मन्दिरसँगै महाबै जगन्नाथ, बिन्द्रासैनी माई, पात्मे भावसैनी, कुन्टे, समैजी लगायतका मन्दिरहरुको दर्शन गर्न सकिन्छ ।
महाबै गाथ
वडा नं. ४ का यी पर्यटकीय स्थलको अवलोकनसँगै मुखियाडाँडामा मगर समुदायको मनोरन्जन समेत लिन सकिन्छ ।
गाउँपालिका यी विभिन्न स्थानहरुको अवलोकन पश्चात गाउँपालिकाको वडा नं. ५ मा देवताहरुको सबैभन्दा ठूलो देवताको रुपमा मानिने शीवजीको अवतार काँशिकाँधको वडावनमा भएको मानिन्छ ।
यो मन्दिर धार्मिक महत्वको केन्द्रका रुपमा पनि मानिएको छ । देश तथा विदेशमा ख्याती प्राप्त महाबु गाथ यसै मन्दिरको अवतार रहेको जनविश्वास पाइन्छ । यो मन्दिरसँगै जलकुण्ड, दुधकुण्ड, मुग्राह धारा रहेका छन् ।
काँसिकाँधमा पाण्डवहरुद्वारा निर्मित २ वटा देवलहरुसमेत रहेका छन् भने काँसिकाँधलाई तत्कालिन दुल्लू राजाको शिकार स्थलको रुपमा समेत मान्ने गरिन्छ ।
कालरात्री, नयाँ थान जस्ता जात्राले पनि यो गाउँको पहिचान बनाउन सफल भएको छ ।
पंचदेवलमध्येकाे दुइ देवल, काँसिकाँधगाउँपालिकाका खरिगैरा, बडाखोला, गैडावाज, गिताचौर, काँसिकाँधको अवलोकनपश्चात महाबु लेकको काखैमा रहेको रानिवनले अझै उत्साहित बनाउछ । रानिवनमा महाबै र जगन्नाथको दर्शनपश्चात जुम्ली डाँडाको सुन्दरताले मनै लोभ्याउछ ।
हिउँदमा पर्ने हिउँ र चैत बैशाखमा फुलेका लालीगुराँसले महाबुका अधिकाँश लेक, डाँडाहरुको रुपरंग बदलिदाँ यहाँको अवलोकनले सार्थकता पाएको महसुस हुन्छ ।
गाउँपालिकाका यी विभिन्न स्थानहरुको अवलोकनले आन्तरिक पर्यटकको मन लोभ्याउन सफल भएपनि बाह्य पर्यटक भित्राउन भने सफल भएका छैनन् । गाउँपालिकाले हाल पर्यटकीय क्षेत्र संरक्षणका लागि योजनागतढंगले अघि बढिरहेको गाउँपालिकाका अध्यक्ष जंगबहादुर शाहीको भनाई छ ।
भिडियाे हेर्नुहाेस :
