![यस्तो छ सरकारको नीति तथा कार्यक्रम [पूर्णपाठ]](https://dullukhabar.com/wp-content/uploads/2022/05/president-696x392-1-360x180.jpg)
सुर्खेत । वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–७ की सीमा चन्द श्रीकृष्ण संस्कृत तथा साधारण माध्यमिक विद्यालय इत्राम सुर्खेतको शिक्षिका हुन् । ४२ बर्षिया चन्द २०६० सालबाट शिक्षण पेशा थालेकि हुन् । उनी पेशाले शिक्षिका मात्र हैनन्, शिक्षण पेशा सँगसँगै नर्सरी तथा फुल खेतीलाई अगाडी बढाइएकी छन् ।
बिषेश गरेर चन्दले घर भित्रको वातावरण स्वच्छ राख्न र अक्सिजनको मात्रा बढाउन सहयोग गर्ने इन्डोर बगैचा उनको रोजाई हो ।
पेशाले शिक्षक भएपनि उनी विश्वमा बदलिँदो वातावरणलाई कसरी स्वच्छ राख्ने हरियाली बनाउने भन्ने चिन्ताका कारणले उनले बढ्दो सहरीकरणमा जाँदै गरेको सुर्खेतको वीरेन्द्रनगर बजारमा घर भित्रको वातावरणलाई स्वच्छ राख्न इन्डोर नर्सरीको अवधारणा ल्याइन् । ‘वीरेन्द्रनगरमा आवादी बढ्दै गएको छ ।’ उनले भनिन,‘अहिले हामीले वातावरण स्वच्छ राख्न सकैनौ र त्यो कुरा अरुलाई बताउन सकैनौं भने भोली समस्या आउन सक्छ ।’
इन्डोर नर्सरी तथा फलफुल खेती ६ बर्षदेखि गर्दै गरेकी चन्दले हाल आर्शिवाद फलफूल तथा नर्सरी पनि संचालन त्यहाँ अक्सिजन धेरै दिने २३ प्रकार बिरुवा पाइने बताइन् । ‘पहिला मैलेँ घर भित्रको वातावरण स्वच्छ राख्नका लागि केही बिरुवा रोपेकी थिए ।’ उनले भनिन्,‘अहिले बजारमा तथा अन्य ठाउँमा हरियाली वातावरण बनाउनका लागि नर्सरी संचालनमा ल्याएको छु ।’
गरेको दिनभरी पढाएर सकेको फुर्सदको समयमा आफ्नो नर्सरीमा बिरुवा तथा फुलको खेती गर्ने गरेकी चन्द्रले आफ्नो बगैचा हरियाली बनाएकी छन् । ‘फुलले निक्कै आनन्द दिन्छ ।’ उनी भन्छिन्,‘करेसाबारी विभिन्न फूलहरुले रंगीचंगी भएको छ ।’
फूलहरुको नर्सरी समेत राखेर चन्द्रले फलफूलका बेर्नाहरु बिक्री गर्ने गरेको बताइन् । ‘मैले फुलहरु आफ्नो बारीमा रोप्ने मात्र हैन् ।’ उनले भनिन्,‘बेर्ना राखेर अरुलाई बेच्ने गरेको छु ।’ उनले भनिन्,‘मैले अरुलाई कसरी वातावरण मैत्री बनाउने भन्ने शिक्षा दिनुछ ।’
पेशाले शिक्षिका भएपनि आफ्नो लगन फुलमा नै जाने गरेको चन्द्र बताउँछिन् । ‘म पेशाले शिक्षिका हो, पढाउ“छु ।’ उनी भन्छिन्,‘बढी त मलाइ फूल खेती गर्न मन लाग्ने गर्छ ।’
आफुले मात्र नर्सरी बनाएर नहुने त्यसका लागि अरुलाई फलफुलका विरुवा कसरी राख्ने भन्ने बिषयमा स्कुलमा विद्यार्थी तथा अन्यलाई जानकारी दिने गरेको चन्दले बताइन् । ‘विद्यार्थी भाईबहिनीहरुलाई वायु प्रदुषणबाट पर्ने प्रभाव बिषयमा जानकारी दिने गर्छु ।’ उनले भनिन् ।
विश्वमा वायु प्रदुशित हुदैँ गएको अहिले आधुनिक युगमा कम्प्युटरबाट आउने रे बाट बच्न र २४ घण्टा अक्सिजन दिने बिरुवाका बारेमा आफुले सिकेको सीप विद्यार्थीलाई पपनि दिने गरेको उनले बताइन् । ‘विश्व वायु अहिले प्रदुषित हुदैँ गएको छ ।’ उनले भनिन्,‘त्यसका बिषयमा पनि विद्यार्थीलाई जानकारी गराउने गरेको छु ।’
नर्सरीमा उम्रिएका फलफूलका बेर्नाहरु लिनका लागि धेरै मानिसहरु घरमा नै आउने गरेको र सात लाखसम्म लगानी गरेर ईन्डोर प्लान्ट शुरुवात गरेको र बार्षिक एक लाखसम्मको आम्दानी लिने गरेको चन्दले बताइन् । ‘अक्सिजन दिने खालको बेर्ना लगाउन सुझाव दिन्छु ।’ उनले भनिन्,‘नर्सरी तयार गर्नका लागि बेर्ना र आवश्यक गमला, मललगायत सामग्री बाहिरबाटै ल्याउनुपर्ने बाध्यता छ ।’
घामको त्यति आवश्यकता नपर्ने र प्रशस्त मात्रामा अक्सिजन दिने, घरमा महङ्गो महङ्गो प्लास्टिकको फुलभन्दा इन्डोर बिरुवा लगाएर घर सजाउने राम्रो देखिने चन्द बताउँछिन् । ‘स्वच्छ वातावरणका लागि शुरुवात गरेको पेशा हो ।’ उनि भन्छिन्,‘ वायु प्रदुषणबाट जोगिन पनि सबैले बिस्तारै सिक्दै जाउन भन्ने मेरो नर्सरी खोल्नुको उद्देश्य हो ।’
विश्वमा शहरीकरण बढ्दै जाने मानिसले बोटबिरुवा मास्दैँ जाने भएका कारणले भारतको दिल्लीका जस्तो वातावरणमा समस्या नेपालमा आउन सक्ने उनी बताउँछिन् । ‘भारतको दिल्लीको जस्तो समस्या नेपालमा आउन सक्छन ।’ उनी भन्छिन्,‘त्यसलाई हल गर्नका लागि सबैले सचेत हुनैपर्छ ।’
